Adimen artifizialaren balizko aplikazioei buruzko artikulu eta tweet asko ikusi izan dira azken urteotan webgune, aldizkari eta egunkarietan. Aurreikuspenek sektore asko hartzen dituzte bere baitan: osasuna eta industriatik, aisialdi eta enpleguraino. Izan ere, The Forbesen argitaratutako Karsten Strauss-en artikulu batean azaltzen den bezala, curriculumak eskaneatzen dituzten aplikazio batzuek langile berriak kontratatzen dituzte, beren balioa epaituz. Argi dago, beraz, teknologia horrek gure gizartea aldatuko duela.

 

Zientzia-fikzioko liburu eta pelikula ospetsuetan, poliziak hilketak geldiarazi ditzake etorkizuna iragartzen duten gizakiei esker. Kontzeptu liluragarria da eta adimen artifizialaren balizko erabileren adibede interesgarri bat ere. Baina erabakia eta kontrola, kasu horretan, adibidez, maniken esku utzi da eta batzuren ustez, mundu errealean hori gertatzea eragotzi baharko litzateke.

 

Jendeak etorkizunaren jabe izateko eskubidea du eta makina ez da bere izenean erabakiak hartzen aritu behar. Lorenzo Longhitano-ren artikulu baten arabera, ordenagailu batek gaixo bat sendatzeko ospitalean egon behar al duen ala ez erabakitzen du. Horren ondoren, gai honen inguruan lerro argi bat marraztu behar dela dio, adibidez, Europar Komisioko Roberto Violak.

 

Ikasketa sakonaren garapenarekin, ez da egoera bat nahi non errugabetasuna kondenatua den edo gure osasun-egoera aurreikusten da, soilik, algoritmo batek aukera batzuk alderatzen dituelako. Ordenagailuen balioa ezinbestekoa bada ere, eta gure gizartea eremu jakinetan zehaztasun handiagoz hazi bada ere, ez da nahi ordenagailuek modu independentean erabakiak hartzea, inolako ekarpen edo kontrolik gabe, edo gizabanakoen etorkizuna aurretiaz molda-tzea.

 

Datuen kalkulu hutsaren ebaluazioa eta kontrola gehituko duen giza-elementu bat izango da beti, erabakiak hartuko dituena. Makinei erabakiak hartzen uzteak gure bizitzako jarraipen orwelliano bat ekarriko luke eta gure etorkizunaren gaineko kontrola galduko genuke. GDPRek pertsonen datu pertsonalen babesa berma-tzen duen modu digitalean dagoen konstituzioaren eskubide berri bat izango litzateke.

 

Baina oraindik aurrera egiten jarraitu behar dugu, hau delako etorkizuna. Accenturek ateratako txosten baten arabera, Inteligentzia Artifizialak 2035 baino lehen ehuneko 38 puntuko errentagarritasuna sustatu dezake. Ikasketa sakonak ospitaleetan diagnostikoa zehatzagoa izatea egin dezake, eta horrek bizitzak salbatzea dakar. Airearen eta uraren kutsadura gutxitu, berrikuntza bultzatu, trafikoa leundu, ekoizpen industrialagoa eraginkorrago bihurtzea... Baina ziur egon behar dugu jendeak kontrola izateaz  eta ulertu behar dugu noiz exekutatzen duten programa algoritmoek.

 

Inteligentzia Artifizialak hainbat gizarte-erronka konpontzeko aukera ematen du, baina bera ere erronka soziala bihurtzen ari da. Galdera etiko eta filosofiko ugari ere planteatzen ditu, esate baterako: nor izango da erantzule algoritmoek egindako akatsen kasuan, sistemak gardenak eta seguruak izango ote diren... Horregatik uste du Violak Europako balio eta printzipioak aplikazio guztietan txertatu behar direla.

 

Garrantzitsua da alderdi horiek kontuan izatea politika-ekintzak eztabaidatzean. Gaur egun, eztabaida horren erdian gaude eta Batzordeak estrategia bat aurkeztuko du laster. Pertsonak EBko edozein ikasketa sakon eta adimen artifizialari buruzko ekintzetan izango dira. Helburua da europarrek teknologia berriak aprobetxa-tzea, ez alderantziz.