digitalWorld

Zibersegurtasuna: Lankidetza eredua

Zibermehatxuei egozten diegun larritasun-maila perspektiba, esperientzia, elkarrekintza eta kontzientziazio kontua da. Delitu-ekintza, ekintza terrorista edo bi gauzen hibrido gisa ikustea eztabaidagai garrantzitsua da. Dilema hori ebaztea lagungarria da zibererasoen arduradunei buruz dugun pertzepzioa definitzeko eta haien ekintzek merezi duten zigorra erabakitzeko.
 
Poliziari, fiskalei, abokatu defendatzaileei eta epaileei dagokien kontua da zibersegurtasuneko lankidetza, eraso baten inpaktua minimizatzeko. Lankidetza-ereduaren helburua da zibereraso eta benetako eraso baten mehatxuak dakarren kaltea prebenitzeko edo, gutxienez, minimizatzeko mekanismo instituzionalak eskaintzea.
 
Ildo horretan, zibererasoen helburu potentzial batzuek mehatxua minimizatzeko interes eta gaitasun irmoa dute. Hala ere, indarrak batzera iristen ez diren moduari buruzko atzera begirako analisiak panorama nahasgarria planteatzen du; panorama horrek, hitz gutxitan, zibererasoen aurrean erantzun bateratu baten abantailak aitortzeko borondate falta islatzen du, hainbat arrazoirengatik.
 
Ziberterrorismoaren edo zibererasoen arduradunen ahalegin iraunkor, konpondu eta nekaezinak direla eta, azpimarragarria bezain kezkagarria da lankidetza-eredu bat sistemaz ez hartzea.
 
Arazo bat testuinguruan jartzea garrantzitsua da mehatxuei aurre egiteko, arintzeko eta gutxitzeko zer baliabide dedikatzen diren zehazteko. Era berean, eraso jakin baten erantzulearen egileen aurka aplikagarriak diren neurri operatiboak zehazteko, garrantzitsua da terrorismo-kriminal-hibrido dilema konpontzea erabakitzea.
 
Nolanahi ere, eztabaida hau garrantzitsua bada ere, ez da izango kapitulu hau hartzen duena, zeinaren gai nagusia da, izenburuak adierazten duen bezala, zibersegurtasuneko lankidetza, erasoen eragina gutxitzeko asmoz. Ikusiko dugunez, lankidetzak errezeloak sortzen ditu hainbat arlotan; kasu batzuetan zilegiak diren eta jorratu eta erantzun sinesgarria jaso behar duten erreserbak.

Ziberkriminalen eragina areagotu egiten da beren helburu potentzialek eredu kooperatibo bat hartzearen abantailak aintzat hartzeko ezintasunagatik.
 
Zer dira zibererasoak? 
 
Zibererasoak "pertsona, komunitate, erakunde eta gobernuei kalte egiteko teknologia nahita eta gaizki erabiltzea" bezala definitzen ditugu. Proposatutako definizio honek desadostasuna izan dezakeen arren, uste da adostasun zabala dagoela "kaltea" zer den, eraso batek arrakasta izan duen ala ez kontuan hartu gabe.
 
Ziberespazioko ekintza bat eraginkorra izan dadin, ez da beharrezkoa ez erasoa izatea, ezta arrakasta izatea ere. Ziberespazioaren hedadura kontuan hartuta, eraso horren beldur hutsak eragiten digu, indibidualki eta kolektiboki, baliabide, denbora eta energia kopuru handia eskaintzea bere balizko eragina gutxitzeko.
 
Terrorismoaren aurkako politikaren antzera, neurri esanguratsuak ematen dira bai eraso bat saihesteko, bai, bat gertatzen denean, haren eragin eta ondorioei erantzuteko. Galdera hauek egiten dizkigute: Zein da gure burua babesteko modurik onena? Dagoeneko praktikan jartzen ari gara? Ba al dago mekanismo eraginkor eta sortzaileagorik? Onar dezakegu, alderantziz, gizarte zibila nahita kaltetzen ari direnek (termino orokor edo partikularretan definituta) planteatzen dituzten galdera berberak direla. Hala da, ziberespazioari esleitzen diogun paradigma edozein dela ere. Lehen azpimarratu dugunez, ezin da gutxitu ziberespazioan ekintzak zehazteak eta sailkatzeak duen garrantzia. Hala ere, garrantzitsua den bezainbeste eta uka daitekeen bezain gutxi, kapitulu honek beste alderdi bati erreparatuko dio.
 
Helburua balizko eraso-helburu ezberdinen arteko lankidetza eta legea betearazteko agentzien arteko lankidetza da, baita helburuen eta legea betearazteko agentzien artekoa ere. Laburbilduz, mekanismo instituzionalizatuak eskaintzera bideratutako lankidetza ereduak ezarriz, ziber-eraso baten mehatxu hutsak edo, are gehiago, eraso arrakastatsu batek suposatzen duen kaltea saihestea edo, gutxienez, gutxitzea posible dela dio. Eraso baten ondorioak eta bere eragina gutxitzeko behar diren baliabideak kontuan hartuta, proposatutako lankidetza-ereduak ziberespazioko ekintzen kostuak, zuzenak zein zeharkakoak, murriztea du helburu. Eredua premisa batean oinarritzen da: eraso bat saihestea edo, kasurik txarrenean, ahalegin adostu eta erabakigarria egitea hobe da eraso arrakastatsu baten kostuak bere gain hartzea baino.
 
Mekanismo instituzionalizatuak eskaintzera zuzendutako lankidetza-ereduak ezarriz, ziber-eraso baten mehatxu hutsak edo, are gehiago, eraso arrakastatsu batek suposatzen duen kaltea saihestea edo, gutxienez, gutxitzea posible da.
 
Enpresa handiak daude kontrako argudioarekin bat egiten dutenak: errentagarriagoa da eraso bat xurgatzea babes eredu aurreratuetan inbertitzea baino. Hala ere, ez ditugu ezagutu enpresei arrakastaz erasotuak izan diren eta teoria horri atxikitzen zaizkien kudeatzaileak.
 
Zein da zibersegurtasuna hobetzeko modurik eraginkorrena? Lankidetza positiboa da, horrela kontuan hartu behar dela eta arrakastaz gauzatzeko ereduak garatu behar direla.

Multimedia

GLOBAL SCIENCE NAFARROA

Ikasi Nafarroan egiten den zientzia, SINAI

Daisy Wang, Representing the World Digital Economy Forum in Europe

Smart & Green Ikastaroa Fundazioa EHUko udako ikastaroak

Iraunkortasun aplikatuaren haustura, hezkuntzaren, teknologiaren eta hiriaren bidez mundua aldatzeko. EMOZIOTIK ERALDAKETA DIGITALERA

Zeren zain zaude? Eman izena

https://www.uik.eus/es/curso/smart-green-disrupzion-jasangarria-apena-mundua zehar-hezkuntza-teknologia

Jorge Toledo. EBko enbaxadorea Txinan

Europako Eguna Txinan  

BISITA - TXARTELA

Blockchain Errioxaren jardunaldia

Montse Guardia Güel, Eduardo Aginako, Luis Garvía eta Javier Sánchez Marcos

Facebook edo erronka handiak

"Marten koloniak promes egin zenizkidaten; horren ordez, Facebook lortu nuen".
Berri gehiago

Geure cookieak eta hirugarrenenak erabiltzen ditugu nabigazio-esperientzia hobetzeko.
Nabigatzen jarraitzean, ulertzen dugu gure cookie-politika onartzen duzula.