Barruko partaidetza gure inguruneko erakunde askoren oinarri estrategikoetan eta/edo haien "funtsezko gaitasunen" artean adierazitako printzipio eta balioetako bat da. Balio nagusi zein balio instrumental gisara, beste helburu batzuetan modu positiboan eragiteko balio du, hala nola: berrikuntza, talentuaren erakarpena eta leialtasuna, negozioaren iraunkortasuna, enpresa osasuntsua... Pertsonen ikuspegitik, lanetan parte hartzea ingurunearen demokratizazio politiko eta sozialarekin bat datorren nahia da.
Erabakitzeko hainbat arlo daude erakunde bateko pertsonei edo/eta taldeei parte hartzeko aukera eman ahal izateko, kudeaketa-partaidetzaren, emaitzen eta jabetzaren arteko bereizketa onartuz. Adierazitakoen artean, kudeaketa da edozein erakunderekiko (izaera juridikoa, sektorea, tamaina) zeharkakoena. Pertsonen ongizatearen adierazleekin loturarik nabarmenena duen parte-hartze modua ere sortzen ari da azken ikerketen arabera (Uribetxeberria eta Elorza, 2018: Parte-hartzearen eragina erakundeetako pertsonen ongizatean eta jasangarritasun ekonomikoan).
Horregatik, artikulu honetan parte hartzeko modu honi buruzko ohar batzuk nabarmenduko dira.
Kudeaketan parte hartu
Zer dago, ordea, kudeaketako parte hartzearen adierazpen generiko samar horren atzean?
Konkretasuna emateko asmoarekin, azpidimentsio hauek proposatzen ditugu:
- Jardueraren antolaketa: jarduera eta lan eragiketei buruzkoa (zereginak, lan metodoak, kontrol elementuak, denborak, baliabideak, etab.)
- Politika soziolaboralak: laneko baldintzak (lan orduak eta baimenak, lan osasuna, berdintasuna eta lan-bizitza orekatzea, garapen profesionala, kontratazioa eta enplegua finkatzea) arautzen dituzten gizarte eta lan politikak eta arauak ezartzeko beharrezkoa den oinarrizko elkarrizketa aipatzen da (ordainsariak, gizarte laguntzak eta abar).
- Enpresa proiektua: enpresaren definizioa eta hedapena, eta negozio estrategia eta balioen eraikuntza.
Pausoak
Zein zumek aukera emango digute parte hartze hori ehuntzeko?
Ikusten dugu askotan erakundeek parte hartzea modu intuitiboan sustatzeko bidea hartzen dutela, egin-ikasi-egin-ikasi prozesuetan. Hala ere, oraingoa bezalako testuinguruetan, enpresak behartuta daude baliabideak arrazionalizatzera eta estrategiak jotzera.
Partaidetza mailan aurrera egitea ahalbidetzen duten elementu batzuk hauek izan daitezke:
- Lidergoa: zuzendaritza exekutibotik lidergo partekatuago batera (bideratzailea, kooperatiboa, lidergo berrien sortzailea). Kulturaren eraikuntza iturri nagusia...
- Zuzendaritza eta hedapen estrategikoa: erakundearen proiektu estrategikoaren ulermena, inplikazioa eta konpromisoa sustatzen ditu.
- Barne komunikazioa: erakundearen baliabideak ingurunearekin bateratzea eta modu koordinatuan funtzionatzea ahalbidetzen du modu harmoniatsuan eta positiboan.
- Pertsonaren gaitasunak eta jarrerak: aldakortasuna eta ahalduntzea sustatzen ditu: prestakuntza funtsezko funtzio bihurtzen da.
- Talde-lana: ezagutza sinergikoa ahalik eta gehien erabiltzea eta erabakiak hartzeko ahalmena hedatzea/planteatzea ahalbidetzen du jardueraren iturrira.
- Aitortza: enpresaren balio proposamena sistemek eta atributuek konfiguratutako pertsonarekiko, hala nola: garapen profesionala, konpentsazioa, gizarte onurak, emaitzen araberako banaketa edo kapitalean parte hartzea, bizitza profesional eta pertsonala bateratzea...
Parte-hartzearen osagaiak
Kontuan izan behar da ez dagoela erakunde mota guztiei aplika dakiekeen Partaidetza ikuspegi bakarra. Erakunde bakoitzak, bere abiapuntuaren eta noraino iritsi nahi duen arabera, bere bide orria egin behar du eta adierazitako osagai bakoitzaren beharrezko dosiak eman behar ditu.
Horrela, ikus daiteke enpresetan parte hartzearen arloan izandako esperientziak eta aurrerapen mailak uneoro garatu beharreko osagaien lehentasunean eta aukeraketan zuzenean eragin ohi dutela:
- Partaidetza garatzen eta sustatzen aldez aurretik esperientzia duten enpresen kasuan, "lidergoa" eta "norabide estrategikoa eta helburuen hedapena" osagai kritiko gisa identifikatzen dira.
- Aitzitik, gai honen aurrean sentsibilitatea duten baina parte-hartzearen arloan esperientzirik edo aurrerapen nabarmenik ez duten enpresek "talde lana" eta "barne komunikazioa" osagaietan zentratzearen aldeko apustua egiten dute.
Ildo horretatik, deskribatutako osagaien garapen-mailaren aurretiko diagnostikoak abiapuntua eta erakundearen kulturan dituen sustraiak identifikatzeko aukera emango luke. Osagai bakoitzerako kontuan hartu beharreko bilakaerari eta aurki ditzakegun balazta posibleei buruzko pistak eskain ditzake. Hainbat enpresa eta erakundetan proiektuak garatu izanaren esperientziak balio erantsia eman dezake, parte-hartze proiektuei koherentzia emanez eta diziplina arteko ikuspegi osotik abiatuz, osagai bakoitzaren erritmoa eta garapena benetako behar eta erronkei egokituz. aurkezten dira.
Gainera, kontuan hartu behar da parte-hartze planak edo ereduak ezartzeak ez lukeela epe laburreko emaitzak bilatzen diren lan modutzat hartu behar, portaera berrietarako aldaketa modura baizik; beraz, jarraitasuna eta denbora behar ditu, haren emaitzak epe ertain eta luzera lortzen baitira; eta kultura aldaketa zuzendaritzaren konpromiso esplizituaren bidez soilik posible izango da.