Euskadin negozio bat martxan jartzeak 24.500 euroko kostua du batez beste, Ekintzailetzaren Euskal Behatokiak bere GEM 2023 Txostenean aurkeztutako azken datuen arabera. Euskadiko ekosistema ekintzailearen analisia jasotzen duen txosten honek Ekintzailetza-tasa egonkor mantentzen dela dio, % 5,5 erkidegoan, 2022ko datuekin bat.

Negozio bat martxan jartzeko behar den hasierako inbertsioa dezente aldatzen da, eta batez bestekoa 24.500 eurokoa bada ere, txostenak finantzazio-beharretan alde nabarmenak agertu ditu. Ekintzaileen % 20k 150.000 euroko inbertsioa gainditu zuen, errekor historikoa markatzen duen zifra dena, eta % 21,5ek 10.000 euro baino gutxiagorekin hasi zuen proiektua. Datu hauek euskal enpresa-ehunak behar dituen planteamendu eta baliabide anitzak nabarmentzen dituzte, sektorearen eta proiektuen tamainaren arabera.

Euskal ekintzailearen profila eta bere finantzaketa iturriak

Euskal ekintzaileak 44 urteko batez besteko adina du, aurreko urteetan erregistratutakoa baino zertxobait handiagoa, eta 2023an enpresa propioa sortzeko pausoa eman zutenen erdiak baino gehiagok unibertsitate ikasketak ditu. Datu horrek iradokitzen du EAEn ekintzailetza heziketa-maila altua duten pertsonek bultzatzen dutela, eta horrek azal dezake proiektu espezializatuagoekiko interesa, hala nola ezagutza intentsiboko zerbitzuetan, guztizkoaren % 20 ordezkatzen dutenak.

Txostenaren ondorio aipagarrietako bat da proiektuen finantzaketak, neurri handi batean, jatorri pertsonala izaten jarraitzen duela. Hamar ekintzailetik zortzik beren aurrezkiak erabiltzen dituzte beren negozioa finantzatzeko, eta azpimarratu dute aldez aurretik finantza-plangintzaren garrantzia euren enpresa sortu nahi dutenentzat. Gainera, % 23k senitartekoen eta lagunen laguntzara jotzen du, eta % 31k finantza erakundeetara joatea hautatzen du beharrezko kapitala lortzeko.

Beste finantzaketa-modu batzuek ere, hala nola, laguntza eta diru-laguntza publikoak edo inbertsio informalak, garrantzi handia dute, nahiz eta neurri txikiagoan. GEM 2023 Txostenak azpimarratzen du ekintzaileen % 5,6k inbertsio informaletara jo duela, eta datu hori goi-mailako historikoetan dago; finantzaketa-iturri alternatiboekiko geroz eta interes handiagoa dagoela adierazten du.

Ekintzailetzarako motibasioak eta nagusi diren sektoreak

Enpresa sortzeko arrazoiei dagokienez, ekintzaile berrien erdiak baino gehiagok (% 54) adierazi dute negozioa sortzea dela bizimodua lortzeko bide nagusia, nahiz eta arrazoi hori nabarmen murriztu den aurreko urtearekin alderatuta, % 69k adierazi zutenean. Bestalde, aberastasuna sortzeak edo errenta handiagoetarako sarbideak protagonismoa hartu du motibazio gisa, % 37,5era iritsiz, eta familia-tradizioaren jarraipenak ekintzaile berrien % 20 bultzatu zuen bitartean.

Txostenak azpimarratzen du, halaber, 2023an Euskadin sortutako negozio gehienak zerbitzu tradizionalen esparrukoak direla, eta % 6 soilik industria sektoreari dagozkiola. Horrek kapitala gutxiago kontsumitzen duten sektoreetara eta txikizkako, ostalaritza eta bestelako zerbitzuetara bideratuago dauden sektoreetarako joera adierazten du. Hala ere, ezagutza intentsiboko zerbitzuetan espezializazioa gero eta handiagoa da, negozio berrien % 20 ordezkatzen baitu.

Emakumeen ekintzailetza eta enpleguri ekarpena

Txostenak nabarmentzen duen alderdi positiboa bereziki ekintzailetzan genero-arraila desagertzea da. 2023an, negozioak hasi ziren emakumeen kopurua gizonezkoena berdina izan zen, eta bilakaera horrek nabarmentzen du emakumezkoen partaidetza gero eta handiagoa dela euskal ekintzailetzaren ekosisteman.

Beste datu pozgarri bat da Euskadin ekintzailetzak lan-merkatuari ekarpen handia egiten ari diola. 2023an sortutako enpresa berrien % 34k langile bat du gutxienez, eta horietatik, hamarretik zazpik lanaldi osoko kontratu finkoak eskaintzen dituzte. Gainera, negozio berrien erdiak hurrengo bost urteetan kontratu osagarriak formalizatzeko asmoa du, proiektuen sendotasuna eta enplegu egonkorra sortzeko duten gaitasuna islatuz.

Etorkizuneko aurreikuspenak: ekosistema sendoa

Euskadiko ekintzaileek dituzten erronkak gorabehera, Ekintzailetzaren Euskal Behatokiak adierazi du etorkizuneko aurreikuspenak sendoak direla. EAEko biztanleen % 7k hurrengo hiru urteetan negozio bat sortzeko asmoa adierazten du, eta horrek eskualdeko ekintzailetzaren ikuspegi itxaropentsu bat iradokitzen du.

Hala ere, oztopo garrantzitsuak geratzen dira. Txostenak azpimarratzen du euskal biztanleriaren ia erdiak enpresa bat sortzeko beharrezko gaitasunak dituela deklaratzen badu ere, % 5,5ek soilik ematen du behin betiko pausoa, eta porrotaren beldurra dela negozioa ez hasteko arrazoi nagusietako bat, batez ere emakumeen artean.

Bizkaia Mikro

Bestalde, Bizkaiko Foru Aldundiak lurraldeko ekintzailetzaren aldeko apustua areagotu du Bizkaia Mikro enpresaren bitartez, mikrokredituen finantzaketara bideratzen dena. Ekimen honen helburu nagusia tokiko mikroenpresen garapena eta finkatzea erraztea da, lurraldeko ekonomiarako funtsezko sektorea baita, eta, aldi berean, enplegu iraunkor eta kalitatezkoa sortzea sustatzea. Mikroenpresei zuzendutako laguntzak haien hazkundea bultzatzeaz gain, Bizkaiko ehun ekonomikoa eta soziala sendotzen laguntzen du.