Orklik Lidergo Industrialeko Trumpf saria jaso du ekoizpeneko teknologia digitalen erabilpenean. Enpresaek Ordizian (Gipuzkoa) du bere egoitza eta berokuntzarako, etxeko ur berorako, ur-beroketarako eta etxetresna elektrikoetarako osagaiak fabrikatu eta saltzen ditu. Bere eskaintza zabala ia mundu osora hedatu da; izan ere, Orklik lantegiak ditu Txinan eta Brasilen, eta berezko ordezkari eta eragileen sare bat dauka. Orkliko Antolaketa-Garepeneko Teknikari Axier Lekuonarekin hitz egin dugu.
Lidergo Industrialeko Trumpf saria jaso berri duzue ekoizpeneko teknologia digitalen erabilpenean. Nola jaso duzue albistea?
Itxaroten ez diren sariak dira orokorrean. Egunerokoan sartuta zaudenean, modu jarraituan nola aurrera egin eta hobetzean, beste enpresen errealitatearen nozioa galtzen duzu, baita egiten ari zarenak maila altu bat duen ala ezaren inguruko nozioa ere. Mota honetako ekitaldietara aurkezten zarenean da kokatzen zaituztenean inguruarekin eta, modu batean, beste enpresekiko, beste sektoreekiko eta beste errealitateekiko balioesten zaituztenean.
Hau bezalako albisteek zuk egokia deritzozun bidean lan egiteko gogoak berpiztea baino ez dute eragiten, non ezin duzun azkartzeari eta ibiltzeari utzi, bestela zu gainditzen bukatzen baitute.
Orklik 36 urte ditu. Zein izan da enpresaren garapena?
Orkli 1982 urtean jaiotako enpresa bat da, Copreci kooperatibako ekoizpen-fabrika bezalako aldi baten ondoren, eta bere ekintza hasi zuena termoelektrikako segurtasuneko osagaien fabrikazioaren bidez (termopar eta talde magnetikoa) nagusiki. Jada bere hasieran berogailuetako osagaien fabrikazioko ekintza hasiberri bat bezala finkatu zen, nagusiki erradiadoreetako balbulak.
Enpresaren garapena markatuta izan da hainbat gertaera giltzarri batzuengatik bere 36 urteetan zehar kooperatiba independente bezala. Lehen jauzi kualitatibo bat eman zen 80. hamarkadaren hasieran, ekoizpen-prozesuen automatizazio-prozesuen hasierarekin, gure ekoizpen-modeloaren oinarriak finkatu zituena, giltzarri izan dena proiektuaren arrakastan azken hamarkadetan zehar.
Zeintzuk dira Orkliren arrakastaren gakoak?
Enpresa batek hobetzean pentsatzen duenean, bereahala datoz burura kudeaketa tradizionaleko liburu eta modeloak. Kostuen murrizketa, optimizazio industriala, Lean prozesuak, Kaizen, Smeg eta sigla eta nomenklatura mugagabe bat orain arte balio izan dutenak eta baliotzen jarraituko dutenak barrurantz begiratzeko joera duten enpresentzat.
Orokorrean, baliabideen barruko optimizazioruntz enfokatu ohi da eta horrekin produktuari balio erantsi bat eman nahi da, horrela bezerora lehiakidea baino lehenago iritsiz. Modu tradizionala da, irakasten dena eta horrela modu intuitiboan lehenago ipintzen dena mahai gainean.
Zerk desberdintzen du Orkli sektore bereko beste enpresekiko?
Ez da erraza faktore bakar bat finkatzea. Gure izaera kooperatiboa alderdi bereizle argi bat da, horrek dakarrenarekin bazkide-langilearen inplikazioaren materian. Gure operazio enpresarialen kudeaketari dagokionez, bezeroarekiko hurbiltasuna, bere beharrak ulertu eta asetzeko esfortzua ere elementu oso garrantzitsu bat izan da gure historian zehar.
Gure bezeroen itxaropenak asetzeko eta ahal den neurrian gainditzeko egindako esfortzuek emaitza oso nabarmenak eman dituzte azken urteetan, merkatu-kuota irabaztea utzi diguna sektore helduetan non produktuari lotutako zerbitzua garrantzia irabazten joan den lehikortasuneko faktore bezala.
10 urte bete dira krisi ekonomikoak eztanda egin zuenetik. Nola bizi izan duzue eta nola aurre egin diozue?
Orklik krisia modu espezifikoan bizi izan du bere negozio bakoitzean, alde ezberdinen oinarrian, bere eragina handitu edo txikitu dutena enpresan. Gure salmenten dibertsifikazio maila altuak, eta bereziki gure negozio batzuen kasuan bezalako merkatu nazionalerako erakusketa murritzak, baimendu dute fakturazio-zifra ez ahultzea krisialdi ekonomikoan zehar modu hain nabarian.
Baina egia da ere eraikuntza berrien hornikuntzara gehiago zuzentzen diren negozioak, eta non modu zuzen edo zeharkakoan merkatu espainiarraren pisua handiagoa zen, finantza-krisia gordintasunarekin sufritu dutela, eta zehazki higiezinen barbuilaren eztanda.
Nola ikusten duzue lan-merkatua egun?
Lan-merkatuaren egungo egoera larritzat joko nuke. Gure egungo egoerak konbinatzen du gure langilegoaren belaunaldi-berriztatze bat (Orkliko bazkide-fundatzaile asko erretiratzen ari dira gaur egun) eskulan gaitua sartzeko beharrarekin, bereziki industria-eremuan. Era berean, Orkli kokatua dago eskualde batean, Goierrin, non industria-enplegu tasa oso altu bat dagoen, eta gurekin modu aktiboan lehia egiten duten enpresekin gauden, erakundeetan talentua sartzeko nahian.
Zer bilatzen dute enpresek gaur bere langileetan?
Bilatzen den hautagaiaren profil osoa marraztu nahi izan gabe, nabarmendu genezake, gaitasun teknikoa zalantzarik gabe faktore garrantzitsu bat izanik, gure proiektuan sartuko diren pertsonetan bilatzen duguna dela beraiek erakus dezaketen eboluzio-gaitasuna inguru oso aldakor batean. Gaur jakiten dena bezain garrantzitsua da modu jarraian ikasteko gaitasuna, bai arlo teknikoan, bai zeharkako izaerako konpetentzietan, guztiz beharrezkoak direnak gure eguneroko erantzukizunak betetzeko.
Pertsona proaktiboak bilatzen dira, beren erantzukizunen egitean gainditze pertsonalaren adibide direnak, gaur egungo mundu laboralak inposatzen duen bilakaera pertsonalaren beharraz kontziente direnak eta, aurreko guztiari gehituz, Orkli bezalako proiektu kooperatibo batean sartzeko prest daudenak eta kontzientzia hartzea bere jabe-langilearen egoera bikoitzaz, betebehar eta eskakizun espezifiko batzuk daramatzan egoera.
Nolakoa izan behar da hautagai ideal bat lan baterako?
Gako batzuk lehenago aipatu ditugu. Hautagai ideal batek bildu behar litzake ezaguera tekniko eguneratua, denboran jarraitua den ikasketa-bidai bat hasteko gaitasun eta borondatea, eremu erlazional guztia kudeatzeko trebetasuna bere lanera lotuta modu onean, eta azkenik, proiektu kooperatibo bateko kide izateko bokazio espezifiko bat erakustea, nahasiz horrela kooperatibara lotutako kudeaketa-dinamiketan, kontzientzia hartuz bere langile-jabearen egoera bikoitzaz.
Zer egin behar du enpresa batek bere langileak mantentzeko?
Talentuaren atxikipena izan liteke agian faktore eragile askoko alderdi bat. Ordainsariaren baldintzak bezalako faktore higienikoak zalantzarik gabe garrantzitsuak dira, baina epe luzean pertsonen ilusioa eta konpromezua mantentzeko, ulertzen dugu, enpresa bezala, gure baliodun proposamenen eboluzio jarraitua, gure kudeaketa prozesuen hobetze jarraituaren aldeko ahalegina (fabrikatzea, merkaturatzea...), egiten dutena Orkiz enpresa erakargarri bat hazkundeko itxaropena duten proiektuak bilatzen dituzten pertsonentzat, non profesionalki bilakaera izan dezaketen.
Zer gomendatuko zenieke lan-munduan sartzear dauden gazteei?
Modu bizian presta daitezela aukerez beteta dagoen lan-merkatu bati heltzeko, baina era berean oso exijentea dena. Ikasketa jarraitu bateko pentsamolde bat manten dezatela, bilakaera jarrai batekoa trebakuntza baten bila, ezaguera teknikoez harago joan behar dena. Presta daitezela lan-merkatu baterako non 'soft-skill'ak eta egunetik egunera hobetzeko nahia diren hautagaien artean bereizketa markatzen dutenak, ez sartzen diren egunean, baizik eta hasierako aldietan non erakundeek monitorizatzen dituzten bere hasiberriak indar handiagoarekin.