Eguneroko bizitzaren digitalizazioa tsunami gisa aurreratzen ari den fenomeno bihurtu da eremu sozial eta ekonomikoan. Herritarrok gero eta mendekotasun handiagoa dugu telefono mugikorretik gure eguneroko erronkei aurre egiteko, eta gero eta gehiago dira sektore estrategikoak beren jarduera lehiakorra eta jasangarria egingo duten teknologia berrien alde egiteko beharraz jabetzen direnak. Ildo horretatik, Adimen Artifizialaren leherketak (2023an ikusle harroak ginen artean) berretsi besterik ez du egiten enpresen etorkizuna berrikuntza eta prozesuen automatizazioa dela.

Zaila da disrupzio digitalari buruz hausnartzea eta ez egitea gure lurrean begiak jarriz. Euskal Autonomia Erkidegoak dena dauka arlo horretan nazioarteko erreferentzia izateko, enpresa-ekosistema pribilegiatua baitu, oinarri teknologiko indartsuaren, I+G+Bko inbertsioaren eta lehiakortasun sektorialaren aldeko apustua egin baitu urte askoan.

Zifrak begiratu besterik ez dago, gauzak ondo egin direlako ideia konpontzeko. Azken urteotan, Euskadik hazkunde handia izan du digitalizazioari dagokionez. Datu ofizialen arabera, 2022an, informazioaren eta komunikazioaren teknologia berrien (IKT) sektoreak bakarrik sortu zituen 10.000 milioi euro inguru, eskualdeko BPGaren ia %10. Gainera, ekosistema digitalak 80.000 pertsonari baino gehiagori ematen die lana EAEn, hau da, biztanleria aktiboaren %8ri.

Baina ez hori bakarrik. Gure inguruan 1.000 IKT enpresa baino gehiago daude; horien artean, zibersegurtasunaren, adimen artifizialaren eta robotikaren arloko enpresa aitzindariak. Sektore digitalaren hazkundea bultzatzen duten teknologia berriak garatzeko lan egiten duten ikerketa-zentroen eta unibertsitateen sare garrantzitsua ere badugu.

Gainera, Euskadik I+G+Bn inbertsio handia egin duela pentsa dezake. Iaz, BPGaren %2,5 bideratu zuen ikerketara eta garapenera, hau da, Europako batezbestekoaren bikoitza. Horri esker, euskal enpresek teknologia berriak garatu dituzte, merkatu globalean oso lehiakorrak izateko. Eta, alde horretatik, etorkizuneko aukerak ez dira hain handiak: Eusko Jaurlaritzak aurreikusten du 2025erako sektore digitala %10etik gora haziko dela eta arlo horretan diharduten langileen kopurua bikoiztuko duela.

Egoera bikaina dugun arren, datozen urteetan sektorearen garapena moteltzeko mehatxua egiten duten defizitak ezin ditugu alde batera utzi. ETEek euskal enpresa-sarearen zati garrantzitsu bat osatzen dute, eta oraindik bultzada handia eman behar diete protokolo eta sistema aurreratuagoetara iristeko eguneratze-prozesuei.

Digitalera bideratutako eskulanik eza da, oro har, aurrean dugun beste erronka handienetako bat. Rubroaren hazkunde naturalak eta beste sektore tradizional batzuetako ekosistemara egokitzeko eta eraldatzeko prozesuek lan-merkatuko profil espezializatuen eskaera areagotu dute. Espainiako Digitalizaziorako Elkartearen arabera, 100.000 lanpostu inguru bete gabe daude Espainia osoan. Seguruenik gehiago izango dira.

Testuinguru horretan, unibertsitateen eta enpresa teknologikoen arteko binomioa faktore erabakigarria da etorkizunari begira: elkarrekin lan egin behar dugu talentua sustatzeko eta merkatu globalean lehiakorrak izaten jarraitzeko. Hori adierazi zuen PwC aholkularitza-enpresak Eusko Jaurlaritzarentzat prestatu zuen txosten estrategiko batean: “2030ean egingo diren lanbideen %60 ez dago. Prestakuntzaren erronkari erantzutea funtsezkoa da”.

Heztea eta ondo prestatzea ez da nahikoa izango garapen-lokomotoraren eskakizunei erantzuteko: adimen artifiziala eta automatismoak nagusi izango dituen etorkizunean, pertsonen rola gero eta garrantzitsuagoa izango da. Ezaugarri ukiezinak, beti erabakigarriak, nekez ordeztuko dituzte robotek. Enpatia, hautematean eta lidergoan oinarritutako intuizioa funtsezko balio gisa azaleratzen jarraituko dute lan-taldeak garatzeko eta erakundeek beren giza gunea inoiz gal ez dezaten.