Iazko azken hilabeteetan, sare sozialetako iruzkinak sutan zeuden. Wuhan-en zerbait gertatzen ari zela iragartzen zuten. 11 milioi biztanle dituen Txinako hiri horretako biztanleek gaizki sentitzen zirela esaten zuten, eztula egiten zutela eta sukarra zutela.

Zer gertatzen ari zen, baina? Haiek oraindik ez zekiten, baina Kanadako Blue Dot's izeneko start-upak sortutako programak erantzuna aurkitu zuen. Ziuraski, "gaizki sentitzen naiz", "zerbait gertatzen zait" edo "gaixorik nago" horiek startup-eko algoritmoek aztertu zituzten eta Hubeiko probintziako hiriburuan gaixotasun infekzioso bat ari zela ateratzen ondorioztatzea ahalbidetu zuten ehun datu multzo horietako batzuk izan ziren. Txinako egintariek eta Osasunaren Mudu Erakundeak (OME) mundua gaur egun pandemia global bihurtu den Covid-19 koronabirusaz ohartarazi baino lehen jarri zuen guztia agerian startupak. 

Ildo honetan, komenigarria gogoratzea Blue Dot´s-ek Zika-ren irteera iragarri zuela ere Floridan (Miami), hori gertatu baino sei hilabete lehenago. Konpainia hau, beste asko bezala, adimen artifiziala eta big data-ren aurrean dago koronabirusaren aurka. 

Nuria Oliver datuen zientzialaria da. Gogoratzen du nola 2009n telefonia mugikorreko datu erantsiak eta anonimatuak aztertu zituen Mexikoko Gobernuak hartutako neurri gogorren talka neurtzeko (gaur Espainia eta Italiak hartzen dituenen antzekoak) gripe Aren pandemia gelditzeko. Urte asko pasa dira eta, ordutik, smar-tphone-en erabilera orokortu egin da gaur egun gure gorputzaren eranskin bat bihurtu arte. Horrela, bere erabiltzaileen datuen hobi bat bihurtu dira. Dena dakite gutaz.

Txina vs. Estatu Batuak

Txinan, non ia ez dagoen bizitza arruntako une bat ere ez dagoena zainketa digitalaren menpe, horiek mugikorrak erabili dituzte herritargo guztia kontrolatzeko. Horregatik, Oliverrek erabilera erantsia (milaka pertsonen datuak bilduz) eta anonimatua (edozein informazio pertsonal kenduz) defendatzen ditu. Horrela pandemiari aurre egin daiteke, "herrialdearen puntu beroak eragiteko, herritargo fluxuak antzemateko zonalde geografiko ezberdinen artean eta beren mugikortasuna marrazteko”.
Hau da Bruselan duela gutxi egin zen iragarkiaren iragarpenaren helburua: Telefónicak eta telekomunikazioetako beste zazpi operatzailek bere telefono mugikorren erabiltzaileen kokapen datuak emango dizkiote Batzorde Europarrari konorabirusaren hedapenaren jarraipena errazteko. 
Datu guzti hauen analisiak, Oliverren arabera, "ahalbidetzen du aurresatea zein azkartasunarekin heda daitekeen birusa eta, beharrezkoa denean, parte-hartzeak egin mugikortasuna murrizteko”, Espainia, Italia, Erresuma Batuan edo Estatu Batuetan gertatzen den bezala. 

Txinan, teknologia eta adimen artifizialaren erabilpen eztabaidagarri batzuk egiten dira, aurpegiaren ezaguerako sistema bat eta tenperaturako detekzioareko software bat, sukarra duten pertsonak identifikatzeko; Hegoaldeko Korean, berriz, Corona app-ak abisatzen dizu 100 metrotako distantzia batean norbait kutsatua al dagoen; eta Estatu Batuetan, aldiz, asiarrenen antzekoa den aplikazio bat sortzen ari da, baina banakako eskubideen eta pribatutasunaren berme egiten duena. Oliverrek dio aplikazio honek Safepaths duela izena eta honen garapena MITen, Harvardeko Unibertsitatearen eta Facebooken esku dago.